Doğu Avrupa ve Orta Asya Ağında (EECAN) Madencilik Fırsatları
Kazakista, Kırgızistan, Moğolistan, Rusya, Türkiye, Ukrayna ve Özbekistan’ı kapsayan EECAN bölgesinde zengin doğal kaynaklar vardır. Bu kaynaklar İngiliz madencilik ve tedarik zinciri şirketleri için önemli fırsatlar sunmaktadırlar. Yenilikçi ekipman, jeolojik araştırma, maden işleme, sağlık ve güvenlik, düşük karbon çözümleri, vs. alanlarda fırsatlar mevcuttur. Bu bölgede halen faaliyet gösteren şirketler şunlardır: Rio Tinto, Central Asia Metals, SRK Consulting, Wardell Armstrong, Weir Minerals, FLSmidth, Tensar, MMD Sizers ve birçoğu daha.
Afghanistan adi ve demirli metallere, değerli metallere, değerli ve yarı değerli taşlara, hidrokarbonlara ve inşaat ve diğer endüstriyel maden kaynaklarına sahiptir. 1400 den fazla maden yatağı ve/veya oluşumları Afganiston Jeolojik Araştırması tarafından belgelenmiştir. Son araştırmalar, örneğin USGS in yaptığı araştırmalar, ülkenin fazla miktarda metalik maden yatakları ve enerji emteaları (örneğin: altın, bakır, demir, lityum, kömür, petrol&gaz) ve sanayi metalleri (örneğin: granit, kireçtaşı, mermer, kil) olduğunu göstermiştir. Bunlara iç piyasa ve altyapı gelişimi için çok ihtiyaç vardır. Ancak sanayi ölçekli madencilik henüz gelişmemiştir. Afganistan yüksek kalitede kömür, değerli taş, mermer, talk, fluorit, kromit ve diğer endüstriyel madenler ile inşaat materyallerinin önemli bir üreticisidir.
Kazakistan dünyadaki en büyük denize kıyısı olmayan ülkedir ve petrol, gaz, bakır, çinko, uranyum ve diğer metaller gibi el değmemiş doğal zenginliklere sahiptir. Ülke dünyadaki en büyük belgelenmiş çinko yatağına sahiptir ve dokuzuncu en büyük belgelenmiş altın rezervleri mevcuttur. Dördüncü en büyük bakır üreticisidir ve dünya krom rezervlerinin %30 una, manganezin %25 ine ve demir cevherinin %10 una sahiptir. Madencilik ve metal sektörleri ülkenin GSYİH sının %19 unu oluşturmaktadır. Tüm madencilik sanayi ürünlerinin %80 i dünyadaki otuzdan fazla ülkeye ihraç edilmektedir. Bu da tüm ihracatın %20 sine ve ülkenin yıllık gelirinin %30 una tekabül etmektedir. Üretimin ise %60 ını demir dışı metaller, %20 sini demirli metaller, %17 sini kömür ve %3 ünü ise diğerleri oluşturmaktadır.
Kırgızistan’da ise, madencilik Kırgız ekonomisine önemli bir katkıda bulunmaktadır. Esas olarak altın ve kömür madenleri üzerinde odaklanılmaktadır. Devletin madeni kaynaklar listesinde 200 maden yatağı bulunmaktadır. Bunlar tam olarak araştırılmış ya da aktif olarak araştırılan madeni hammadde rezervleridir. Madencilik sektörünün en önemli projesi Kumtor altın madenidir. Bu proje Centerra Gold’un bir şubesi tarafından yönetilmektedir. Kumtor Madeni dışında, 10-12 orta ve büyük ölçekli altın madeni daha vardır. Chaarat iki altın projesi geliştirmektedir.
Özbekistan’da, madencilik sektörü en önemli ve stratejik sanayilerden biridir. Ülke dünyada önde gelen altın ve uranyum üreticilerindendir. (örneğin: Dünya Nükleer Derneği’ne göre Özbekistan dünyadaki en büyük yedinci uranyum tedarikçisidir). Özbekistan aynı zamanda bakır, gümüş, kömür, fosfat, molibdenum, volfram, potasyum, tungsten, kurşun, çinko ve diğer madenleri de üretmektedir. Özbek hükümeti madencilik sektörünün ekonomiye ve kamu finansına daha fazla katkıda bulunmasını istemektedir ve madencilik sektörünü reformlar çerçevesinde öncelikli bir sektör olarak belirlemiştir.
Rusya dünyadaki en zengin madenlere sahip olan ülkelerden biridir. Dünyadaki kömür rezervlerinin yaklaşık %17 si Rusya’da bulunmaktadır. Bu 157 milyar tona tekabül etmektedir. Kömür üretimi açısından ise ülke dünyada beşinci sırada yer almaktadır (Çin, ABD, Hindistan ve Avustralya’dan sonra). Resmi rakamlara göre, Rusya Federasyonundaki altın rezervleri hacmi 13.1 bin tonu geçmektedir (dünyanın kanıtlanmış reservlerinin %14 ü). Böylece Rusya dünyada en fazla altın rezervine sahip üç ülkeden biridir. Nikel üretiminde ise Rusya dünyada birincidir ve dünyanın en büyük rezervine sahiptir. Platinum, altın, elmas ve demir cevheri açısından Rusya dünyadaki en büyük üç üreticiden biridir. İkinci en büyük aluminyum üreticisi ve dördüncü en büyük çelik üreticisidir.
Moğolistan’da madencilik sektörü ihracatın %86 sını ve GSYİH nın ise %24 ünü gerçekleştirmektedir. Değeri 1.3 trilyon dolar olan inanılmaz miktarda madene saliptir. En önemli ihracat ürünleri kömür briketi, bakır cevheri, altın, ham petrol ve demir cevheridir. Moğolistan’da değeri 2 trilyon dolardan fazla olan 6000 den fazla maden yatağı olduğu tahmin edilmektedir. Ancak ülkenin sadece %25 i jeolojik açıdan araştırılmıştır. Ülkenin en önemli maden ihracat ürünleri bakır, molibdenum, altın, kömür ve fluorspat konsantresidir. Altın, bakır ve kömür yatakları açısından Moğolistan dünyadaki en üst düzeydeki 10 ülkeden biridir.
Ukrayna’da madencilik sektörü ülkenin GSYİH sının %10 unu oluşturmaktadır. Maden ve metal ihracatı toplam ihracatın %39.6 sından sorumludur. Ukrayna manganez cevheri rezervlerinde (%42.8), titanyumda (%20), demir cevherinde (%15) ve kömürde (%7) dünya lideridir. Titanium-zirkonyum cevheri, grafit, kaolin, potasyum tuzu, sülfür, refrakter kili, granit ve kaplama taşı rezervlerine sahiptir. Madencilik sanayi Ukrayna’da en fazla vergi ödeyen sektördür.
Türkiye karmaşık jeolojisi nedeniyle çeşitli maden yataklarına sahiptir. Endüstriyel madenler, primer metalik madenler ve linyitin önde gelen bir üreticisi olarak, Türkiye küresel maden çeşitliliğinde 10 uncu sırada yer almaktadır. Özellikle bor ve doğal taş rezervleri açısından zengindir ve ciddi düzeyde linyit ve altın üretimi vardır. İngiliz şirketlerinin Türk madencilik sanayinde mükemmel bir itibarı vardır ve kömür madenlerine elektrikli ve güvenli ekipmanlar sağlayan güvenilir tedarikçilerdir.
Sektörün EECAN’daki (Doğu Avrupa ve Orta Asya Ağı) önemini ve sürekli gelişimini göz önünde tutan İngiliz Dış Ticaret Bakanlığı Afganistan, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan, Rusya, Türkiye, Ukrayna ve Özbekistandaki madencilik şirketleri için webinar dizileri düzenlemiştir.
Önde gelen İngiliz firmaları madencilik sektörü için aşağıda belirtilen ileri teknoloji çözümlerinden bahsedeceklerdir:
- Madencilikte çevresel ve sosyal unsurlar; madenlerin kapanması;
- Uzak sahalara sanal turlar;
- Entegre operasyonlar, uzaktan operasyonlar, işyerinde asgari düzeyde insan çalıştırma (özellikle Covid-19 salgını sebebiyle);
- Jeolojik araştırmalar için yenilikçi teknolojiler ve ekipmanlar;
- Maden atıkları için uydu uygulamaları.
Şirketleri Yeşil büyüme ve Madencilikte Finansa erişim konularındaki dijital çalıştaylara davet ediyoruz.